Jak fotografować z lampą błyskową?

Współczesne aparaty oraz smartfony dysponują wbudowaną lampą błyskową, którą możemy wykorzystać w czasie robienia zdjęć. Jednak większość z nas ma świadomość, że stosując taki rodzaj doświetlenia, zdjęcie staje się płaskie i pełne ostrych cieni. Jak zrobić zdjęcie z zewnętrzną lampą błyskową lub z modelem wbudowanym w aparat, by uniknąć efektu „flasha”? Czy jej rodzaj ma aż tak duże znaczenie?

Kiedy i jak używać lampy błyskowej

Lampy błyskowej nie należy się bać. Nawet jeśli do tej pory używaliśmy jej wyłącznie w ekstremalnych warunkach to powinniśmy wiedzieć, że profesjonaliści zalecają korzystanie z niej w dwóch sytuacjach

- gdy potrzebujemy błysku wypełniającego scenę oraz źródła światła głównego.

W pierwszej sytuacji chodzi o doświetlanie zdjęć, które dzięki użyciu flesza wydają się bardziej przestrzenne. Z lampy błyskowej warto skorzystać szczególnie wtedy, gdy fotografujemy pod światło - obiekt, który powinien pozostać ciemny, będzie równie jasny co jego otoczenie. Jeśli wykonujemy zdjęcia lustrzanką lub kompaktem z możliwością ręcznych ustawień, powinniśmy najpierw zadbać o prawidłową ekspozycję z światłem zastanym, a następnie zmniejszyć siłę flesza o 2-3 stopnie przysłony względem niego. Ustawienia lampy błyskowej powinny umożliwiać zmianę mocy, ilości użytych żarówek (np. w przypadku lamp pierścieniowych) czy czasu oświetlenia. Jeśli jednak nasz sprzęt nie posiada takich funkcji, należy zrobić kilka zdjęć metodą prób i błędów.

Drugą sytuacją, w której warto wykorzystywać lampę błyskową, jest brak wystarczającego źródła światła. Jednak w tej sytuacji łatwiej o prześwietlenia, które niszczą efekt nawet najlepiej skomponowanego zdjęcia. Jeśli pracujemy z lampą błyskową w trybie manualnym, powinniśmy ustawić odpowiednią ekspozycję za pomocą światłomierza. Dużo zależy od tego, czy planujemy oświetlić wyłącznie dany obiekt czy cały kadr. Jeśli chcemy uzyskać efekt kierunkowego oświetlenia powinniśmy zmniejszyć wartość przysłony i użyć lampy błyskowej. Gdy zależy nam na odwrotnej sytuacji, postępujemy analogicznie zwiększając przysłonę i zmniejszając moc flesza.

Podstawowe kryteria wyboru flesza

Wiemy już, dlaczego warto i kiedy używać lampy błyskowej oraz jak z niej dobrze korzystać, dlatego następnym krokiem będzie wybranie odpowiedniego modelu do naszego aparatu. Jeśli posiadamy zwykły kompakt, raczej nie będziemy mogli dokupić lampy błyskowej, jeśli jednak fotografujemy lustrzanką lub bezlusterkowcem, możemy wybierać wśród szerokiej oferty producentów.

Wybierając lampę błyskową należy kierować się przede wszystkim:

- mocą światła;
- budową/konstrukcją;
- funkcjonalnością/przeznaczeniem.

Wielu fotografów twierdzi, że nie istnieje zbyt mocny flash, gdyż im większa moc, tym większe możliwości w trakcie fotografowanie z lampą błyskową. Pomimo tego wybierając nowy model warto ocenić jego moc za pomocą liczby przewodniej. Określa ona maksymalną odległość z jakiej lampa błyskowa poprawnie naświetli fotografowany obiekt przy ISO 100 oraz otworze obiektywu f/1. Liczba przewodnia jest często podawana w dwóch wartościach, jeśli produkt jest kierowany do krajów, które używają stopy zamiast metrów.
Wybierając odpowiednią moc lampy błyskowej należy również zwrócić uwagę na kąt rozsyłu świata, który w zależności od ogniskowej obiektywu generuje odmienny zasięg. Te parametry najlepiej sprawdzić w instrukcji, gdyż mogą być różne w zależności od producenta.

Poza mocą fważnym parametrem jest jego budowa - im większy zakres ruchu i zmiany kierunku światła, tym lepiej. W ten sposób będziemy mogli bez problemu skierować błysk na sufit lub w bok fotografowanej sceny, by uniknąć prześwietleń lub ostrych cieni. Najbardziej funkcjonalne lampy umożliwiają zmiany głowicy z palnikiem (źródłem światła) w obu osiach - pionowej i poziomej.

Budowa lampy błyskowej jest w znacznym stopniu zależna od jej przeznaczenia. Najmniej funkcjonalne są wbudowane flesze, które nie posiadają opcji regulowania mocy ani kąta padania światła. Jeśli mamy możliwość dokupienia lub wymiany aktualnej lampy, warto zastanowić się, czy potrzebujemy modelu systemowego nakładanego na aparat, czy wolimy wersję, którą możemy trzymać w dłoni. Jak zrobić zdjęcie z zewnętrzną lampą błyskową? Bardzo prosto! Bardziej zaawansowane systemy posiadają możliwość sterowania nią za pomocą dodatkowego kabla - najprostszy z nich to przewód typu PC. Niektóre z fleszy są nawet wyposażone w fotocelę, która reaguje na błysk innej lampy.

Wybierając lampę warto również zwrócić uwagę na temperaturę barwową, czas ładowania, czas trwania błysku, kąt doświetlenia, zoom oraz inne parametry - są one szczególnie ważne wtedy, gdy wybieramy urządzenie do profesjonalnego użycia.

Temperatura barwowa:
- 2000 K - światło świeczki;
- 2800 K - światło ciepłobiałe - żarówka;
- 3000 K - wschód/zachód słońca;
- 3200 K - światło lamp studyjnych;
- 4000 K - światło białe;
- 5000 K - światło chłodnobiałe;
- 6500 K - światło zimne - dzienne;
- 10000-15000 K - światło czystego niebieskiego nieba;
- 28000-30000 K - światło błyskawicy.

Jak uniknąć prześwietleń - praktyczne wskazówki w fotografowaniu z lampą błyskową

Niezależnie od tego, czy planujemy zainwestować w zaawansowaną lampę błyskową, czy fotografujemy kompaktem z wbudowanym źródłem światła, powinniśmy unikać sytuacji prześwietlenia fotografowanego obiektu i starać się uzyskać naturalne efekty cieni. Wbrew pozorom nie jest to trudne, wymaga jednak od nas stosowania kilku podstawowych wskazówek. Chcecie poznać ustawienia lampy błyskowej? Przede wszystkim pamiętajcie o tym, że flesz powinien być dobrze zsynchronizowany z danym modelem aparatu (najczęściej 1/250s czasu naświetlania), by zdjęcie nie było ani zbyt ciemne, ani zbyt jasne.

Jak używać lampy błyskowej:

1.Cofnij się od fotografowanego obiektu
Jeśli nasz model znajduje się blisko obiektywu, na jego twarzy lub ciele będzie widać prześwietlenia. Wystarczy cofnąć się o krok, by zmniejszyć moc światła, które generuje lampa błyskowa.

2.Skieruj błysk w inną stronę
Flesze z ruchomą głowicą wystarczy skierować na sufit, by światło zostało odbite tworząc naturalne efekty. Jeśli jednak posiadamy lampę stałą, dobrym pomysłem jest użycie lusterka lub kawałka odbijającego materiału, którym przysłonimy źródło światła, kierując je w innym kierunku. Warto przetestować tę metodę - niekiedy flesz skierowany w bok daje lepsze efekty.

3.Zmniejsz moc błysku w menu aparatu
Część aparatów posiada możliwość regulowania lampy błyskowej z poziomu menu. Niestety jest to opcja dostępna tylko w niektórych modelach, dlatego warto sprawdzić w instrukcji lub metodą prób i błędów, czy nasz sprzęt również ją posiada.

4.Użyj dyfuzora do rozproszenia światła
Na fotografii w większości przypadków lepiej wygląda światło rozproszone, które nie tworzy ostrych cieni. By zmiękczyć flesz należy nałożyć na niego dyfuzor, który można kupić w sklepie z akcesoriami fotograficznymi lub stworzyć go własnoręcznie z kartki papieru czy zużytej rolki z filmu fotograficznego. Na lampy typu pop-up (większość aktualnie dostępnych lustrzanek) można założyć dyfuzor uniwersalny, który zmiękczy światło na zdjęciu.

5.Zmień parametry ISO oraz wartość przysłony
Im większa wartość ISO, tym zwiększona czułość matrycy na światło. Dlatego fotografowanie z flashem wymaga dopasowania tego parametru, szczególnie jeśli nie mamy możliwości ustawienia mocy lampy błyskowej. Przysłona również odpowiada za ilość rejestrowanego światła, dlatego fotografując w pomieszczeniach warto ustawić ją na f/2.8-4.0 i zobaczyć, czy wraz z lampą błyskową nie powoduje powstawania prześwietleń.

6.Ustaw tryb nocny
Większość aparatów posiada wiele trybów, z których warto korzystać wtedy, gdy nie mamy czasu na szczegółowe dopasowywanie ustawień do zastanych warunków. Tryb nocny najczęściej wykorzystuje lampę błyskową, przy czym sam dostosowuje parametry aparatu tak, by zdjęcie nie wyszło prześwietlone ani zaciemnione.

Fotografowanie z lampą błyskową na co dzień

Jeśli do tej pory nie korzystaliście z lampy błyskowej z obawy przed ostrymi cieniami i prześwietleniami, spróbujcie zastosować kilka naszych tricków lub dokupić do aparatu taki model lampy, który poszerzy możliwości sterowania palnikiem. Niektórzy z fotografów celowo tworzą zdjęcia z efektem flesza, jednak mają one charakter artystyczny. Gdy będziecie intuicyjnie wiedzieli, jak używać lampy błyskowej, pamiętajcie o zamówieniu odbitek w dobrym fotolabie cyfrowym, by pochwalić się swoimi umiejętnościami przed rodziną i znajomymi. Jeśli wasze zdjęcia należą do kategorii artystycznych, wypróbujcie odbitki panoramiczne lub kwadratowe, które będzie można oprawić w ramkę i powiesić w formie obrazu.

Jakie są wasze doświadczenia z wykorzystaniem lampy błyskowej? Unikacie jej używania czy korzystacie z niej na co dzień?