Krzywe zdjęcie - czyli jak edytować kadr

Jeśli zdarzało się Państwu wrócić z wakacji i oglądając swoje zdjęcia okazywało, się że połowa zdjęć jest przekrzywiona i źle skadrowana, nie oznacza to wcale tego, że nie można z nimi już nic zrobić. Co robić w takiej sytuacji? Przedstawimy tutaj kilka prostych rozwiązań, dzięki którym naprawimy wszystkie źle wykonane zdjęcia.

Oczywiście podstawą jest pobranie jednego z programów graficznych, takich jak Gimp czy Picasa. Do tak podstawowej obróbki wystarczy nawet darmowy program, który powinien posiadać wszystkie potrzebne nam do edycji kadru opcje.

Zdjęcia wykonane cyfrowo można poddawać bez problemu obróbce, jeśli zostały oczywiście wykonane w wysokiej rozdzielczości. Czynności zmieniające kadrowanie warto wykonać w pierwszej kolejności, zanim zaczniemy zmieniać ostrość czy kolorystykę.

Czynności związane z edycją kadru dzielą się na:
- zmianę orientacji zdjęcia z pionowej na poziomą lub odwrotnie
- prostowanie zdjęcia - obracanie go o niewielki kąt
- korektę dystorsji geometrycznych zdjęcia i perspektywy
- kadrowanie

Wydaje się trudne? Niekoniecznie... :).

Czynności podane powyżej wykonujemy po sobie, nie zaleca się zmiany kolejności ze względu na późniejsze utrudnienia w obróbce zdjęcia i znaczne straty jakości.

1. Zmiana orientacji zdjęcia - pion, poziom

Jest to zdecydowanie najłatwiejsza czynność, która najkrócej mówiąc polega na obróceniu zdjęcia o 90 stopni zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara lub odwrotnie. Należy dokonać tych działań w odniesieniu do zdjęć, które zostały wykonane w pionowym ułożeniu aparatu. W najpopularniejszym programie do obróbki zdjęć (Adobe Photoshop) dokonujemy tej operacji poprzez wybranie opcji - Obrazek - Obróć - Obszar roboczy - 90 stopni w prawo lub w lewo.
W przypadku gdzie obraz nie został poddany stratnej kompresji oraz zostały zachowane kwadratowe proporcje pikseli, zmiana orientacji zdjęcia nie wpłynie negatywnie na jakość zdjęcia.
Jeśli nasz plik jest zapisany w formacie jpg (czyli jest stratnie skompresowany) możemy oczekiwać pewnej utraty jakości, ponieważ po zapisaniu obróconego pliku zapamiętane zostaną stare artefakty kompresji i dodane nowe.

2. Prostowanie zdjęcia

Wykonując zdjęcia stałym obiektom z wyraźną osią symetrii lub ostrymi krawędziami (ludzie, drzewa, budynki itd.) bez użycia statywu, zdjęcie może być pochylone w jedną lub w drugą stronę. Aby skorygować taką fotografię należy obrócić ją o niewielki kąt. Znaczna większość programów do obróbki grafiki jest wyposażona w opcje obracania obrazu o konkretną wartość, którą możemy ręcznie wpisać. Podczas wykonywania tej operacji musimy wykazać się znaczną precyzją, ponieważ ludzkie oko potrafi wychwycić odchylenia od pionu rzędu nawet 1/5 stopnia.
Część programów graficznych pozwala na obracanie zdjęć tylko o pełne wartości kątów, a inne o setne wartości kąta. Prostowanie można wykonywać metodą ręczną lub tak zwaną metodą prób i błędów, wpisując do okienka różne wartości obserwując zachodzące zmiany. Adobe Photoshop posiada opcję, dzięki której można najpierw wytrasować krawędź za pomocą narzędzia linijka i dopiero użyć opcji obracania - Obrazek - Obróć obszar roboczy - Swobodnie - pojawi się wartość kąta odpowiadająca wyprostowaniu krawędzi, którą wcześniej wytrasowaliśmy. Czasami może zdarzyć się tak, że zdjęcie ma po prostu wadliwą perspektywę lub dystorsje geometryczne, których winą jest konstrukcja obiektywu. Jeśli zdarzy się taka sytuacja, w momencie obracania zobaczymy, że pozostałe piony i poziomy wyglądają niekorzystnie.
Prostowanie zdjęcia prowadzi do pogorszenia jego jakości, ponieważ wiąże się to często z koniecznością uśrednienia wartości okolicznych pikseli. Będzie to widoczne szczególnie na krawędziach, które mogą wydawać się poszarpane. Dlatego wykonując zdjęcia budynków czy martwej natury, która jest bardzo szczegółowa i znaczenie odgrywają linie poziome i pionowe, warto od razu dobrze wypoziomować aparat niż spędzać czas na prostowaniu zdjęcia. Jeśli wykonamy obrót o inny kąt niż 90 lub 180 stopni, na zdjęciu powstanie efekt zrujnowanego kadru, który polega na tym, że w rogach fotografii pojawią się białe, trójkątne obszary. Istnieją dwa podstawowe sposoby poprawienia białych obszarów - możemy sztucznie zapełnić je kolorem dowolną techniką retuszu (jeśli tło jest na tyle jednolite) lub wykadrować zdjęcie przycinając je tak, aby znikły białe obszary. Dlatego właśnie operację prostowania wykonujemy zawsze przed kadrowaniem.

3. Korekta perspektywy i dystorsji geometrycznej

Jest to najtrudniejsza do przeprowadzenia operacja, która wymaga sporej wprawy i nie zawsze prowadzi do zadowalających efektów. Czynność ta zmienia geometrię obrazu poprzez sztuczne dodawanie lub usuwanie zaznaczonych obszarów pikseli. Jak można się domyślić, jest to silna ingerencja w oryginalnie zapisane zdjęcie.

Korektę perspektywy możemy dokonać poprzez:
- zmianę pierwotnego kształtu kadru i przycięciu go do oryginalnego prostokąta
- użycie filtra zmieniającego geometrię zdjęcia na podstawie siatki deformującej

Niestety proste programy do obróbki zdjęć nie posiadają narzędzi potrzebnych do takowych operacji. Bardziej zaawansowane programy posiadają specjalne narzędzie, które stwarza odpowiednią siatkę filtra deformującego. Podobny efekt możemy uzyskać poprzez ręczne ściskanie i rozciąganie boków zdjęcia, na które pozwalają niektóre programy graficzne.

4. Kadrowanie

Kadrowanie to nic innego jak przycinanie zdjęcia wykonywane jeśli zdjęcia mają mankamenty, które chcemy usunąć w ten sposób. Ponadto operacja kadrowania przydaje się, jeśli nasz aparat wykonuje zdjęcia w innym formacie niż ten, który jest nam potrzebny. Jeśli na zdjęciu jest dla nas istotny tylko określony fragment, a z powodów technicznych nie było możliwe wykonanie zdjęcia tylko tego fragmentu, również dokonujemy kadrowania.

Kadrować możemy swobodnie lub do określonego formatu, wszystko zależy od tego do czego później będziemy używać naszych zdjęć. Aby kadrować do określonego formatu należy wpisać wymagane wartości w górnych okienkach.
W większości programów graficznych dokonujemy kadrowania poprzez zaznaczenie prostokątnego obszaru, do którego chcemy, aby zdjęcie zostało przycięte. Możemy również zaznaczyć docelowy obszar i przekopiowywać go do nowego pliku.

Wybieramy z głównego menu prostokątne zaznaczenie, po czym klikamy w lewym górnym rogu naszego docelowego zdjęcia. Przesuwamy myszką aby zaznaczyć prostokąt, który będzie najczęściej zaznaczony przerywaną linią. Następnie wybieramy opcję kopiuj. Otwieramy nowy plik i opcją wklej wklejamy go do środka.

W wielu programach istnieje opcja kadrowania, w której dzięki jednemu zaznaczeniu i zatwierdzeniu otrzymujemy w pełni skadrowane zdjęcie. Przy używaniu tego typu narzędzi warto pamiętać, że zapisanie skadrowanego pliku pod tą samą nazwą spowoduje utracenie pierwotnego pliku.
Co ciekawe, narzędzie kadrowania można użyć również do poprawy perspektywy zdjęcia - w programie Adobe Photoshop podczas wybierania opcji perspektywa, możemy zaznaczyć trapezoidalne fragmenty zdjęcia, dzięki którym ściśniemy lub rozciągniemy wszystko do prostokąta.

Podsumowując

Aby zdjęcie wyglądało profesjonalnie należy dokonać na nim szeregu operacji, które przy bliższym poznaniu nie są tak skomplikowane na jakie mogły początkowo wyglądać. Jeśli okazało się więc, że z naszymi zdjęciami jest coś nie tak - wystarczy pobrać (lub kupić) odpowiedni program do obróbki graficznej i wykonać na nim opisane przez nas czynności. Powodzenia!