Jak przechowywać i katalogować zdjęcia

W erze cyfrowej fotografii każdy z nas ma do czynienia z setkami lub tysiącami zdjęć. Obrazy z cyfrówki, lustrzanki, smartfona - wszystkie lądują gdzieś na komputerze i na ogół zapominamy o nich na długie miesiące lub nawet lata. Co jednak, gdy dysk twardy ulegnie awarii? Czy nasze zdjęcia muszą być zawsze nieskładnym zbiorem plików, czy można je jakoś logicznie skatalogować? Być może istnieją proste programy, które zrobią to za nas?

Część 1 - przechowywanie zdjęć

Przechowywanie może wydawać się prostą kwestią - zgrywamy zdjęcia na komputer lub na płyty i zapominamy o ich istnieniu. Czy jednak możemy być pewni, gdzie są i czy zawsze tam będą?

Zdjęcia w formie pliku

Przede wszystkim nie warto ograniczać się do jednej metody przechowywania zdjęć. Jeśli nasz komputer dysponuje sporym dyskiem twardym, możemy zapisywać na nim zdjęcia. Jednak jeśli posiadamy więcej niż jedną partycję dysku, warto zgrywać pliki na tą, na której nie jest zainstalowany system, gdyż w razie awarii zdjęcia będą praktycznie nie do odzyskania. Lepszym rozwiązaniem jest zapis na zewnętrznej pamięci. Mamy do dyspozycji nowoczesne dyski 2.5" na USB lub starsze wersje, które trzeba podłączyć do zasilania. Jeśli cenimy swoje fotografie, lepiej jednak wybrać nowoczesny, wstrząsoodporny model, który nawet po upadku z wysokości odtworzy wszystkie nasze pliki. Zastanawiacie się nad pamięcią USB flash nazywaną często pendriv'em? Poza tym, że charakteryzuje się ona mniejszą pojemnością, to dodatkowo posiada tendencję do błędów. Podobnie sprawa wygląda z kartami pamięci - zdarza się, że komputer w pewnym momencie nie chce ich odczytać i wymusza skasowanie wszystkich danych. Płyty CD lub DVD to prehistoria - łatwo się rysują, mają ograniczoną datę przydatności do użycia i w pewnym momencie wyjdą po prostu z użycia.

Jeśli decydujecie się na przechowywanie zdjęć w wersji cyfrowej, warto zadbać o ich kopię. Można postawić oczywiście na dwie pamięci zewnętrzne, jednak dobrym pomysłem będzie przesłanie zdjęć na chmurę. Przechowuje ona pliki na serwerze, z którego nie mają szans zostać skasowane. Jest jednak jeden minus tego rozwiązania - pomimo tego, że wydaje się nam, iż Internet będzie zawsze istniał, chmury mogą zostać wyłączone przez swoich administratorów. Nie martwcie się jednak, wysyłają oni stosunkowo wcześniej powiadomienie, abyśmy mogli przenieść swoje zbiory gdzie indziej. Przechowywanie zdjęć na chmurze nie jest drogie - a zależne jest od tego, ile potrzebujemy GB miejsca. Można również wykupić własny serwer, założyć bloga fotograficznego lub wrzucać swoje pliki do bazy zdjęć - nie jest to jednak pomysł dla każdego, gdyż wymaga to więcej zaangażowania i znajomości różnych serwisów.

Zdjęcia w formie materialnej

Najlepsze ujęcia warto wywołać w dobrym fotolabie cyfrowym. Częstym błędem jest odkładanie tej czynności na później, ze względu na brak czasu lub zbyt dużą ilość zdjęć. Trudno wywołać wszystkie fotografie, szczególnie jeśli mamy ich tysiące, jednak należy dwa razy przemyśleć to, czy wszystkie są nam potrzebne. Zdjęcia powinny być przeglądane, a jeśli leżą tylko w odmętach dysków twardych, nie spełniają swojej roli. Czy za kolejne 10, 15 lat odnajdziemy najlepsze z nich i przywołamy cudowne chwile z bliskimi? Może lepiej już teraz wybrać najlepsze zdjęcia, a resztę przenieść do systemowego Kosza.

Odbitki można przechowywać w albumach lub fotoalbumach, jednak warto je dobrze posegregować, by zachować porządek. Możemy zamówić gotowe albumy lub pokusić się o zrobienia własnego metodą scrapbooking'u. Ulubione fotografie warto również powiesić na ścianie w ciekawej ramce na zdjęcia. Pamiętacie nasze wcześniejsze pomysły? Jeśli nie, zerknijcie do tekstu - DIY: 10 pomysłów na niesamowite ramki na zdjęcia. O fotografie w formie papierowej trzeba jednak dobrze zadbać i nie wystawiać ich na działanie promieni słonecznych czy wilgoci, gdyż szybko ulegną zniszczeniu. Jeśli nie należymy do zwolenników tradycyjnych albumów, możemy pomyśleć o fotoksiążce, która jest ich nowoczesną odsłoną. Inną możliwością jest również przechowywanie zdjęć w specjalnych pudełkach, które warto oczywiście odpowiednio opisać.

Podsumowując - metody przechowywania zdjęć:

- na dysku twardym w komputerze
- na dysku zewnętrznym
- na pendrivie lub płycie CD/DVD
- w chmurze
- w albumie
- w pudełku ze zdjęciami
- w formie fotoksiążki

Część druga - katalogowanie zdjęć

Gdy wiemy już, jak przechowywać zdjęcia, powinniśmy je również dobrze skatalogować. Dobrą praktyką jest tworzenie folderów i opisywanie ich datą lub nazwą, by w przyszłości wiedzieć, czego dotyczą. Nie ma sensu się łudzić - jest to żmudna i monotonna praca, szczególnie jeśli z każdej wycieczki przywozimy setki zdjęć. Z drugiej strony, lepiej zająć się tym od razu, niż później załamywać ręce nad strasznym bałaganem wśród fotografii.

Dużym ułatwieniem w katalogowaniu są programy, które przy okazji umożliwiają nawet podstawową edycję zdjęć. Oto top 3, które warto wypróbować:

Photoscape

Proste i darmowe narzędzie do obróbki i przeglądania zdjęć dla niezaawansowanych użytkowników. W edytorze możemy zmieniać rozmiary fotografii, ich jasność, kontrast czy kolory oraz dodawać śmieszne ramki. Photoscape umożliwia również masową zmianę nazwy plików oraz łączenie kilku zdjęć w jedno.

Picasa

Do niedawna najpopularniejszy program do katalogowania i przeglądania zdjęć firmy Google. Niestety w tym roku nie jest on już supportowany, choć nadal można go pobrać i spokojnie używać na swoim komputerze. Program potrafi automatycznie wyszukiwać zdjęcia i filmy na dysku, umożliwiając ich katalogowanie, opisywanie i nagrywanie na dowolny format. Picasa pobiera również informacje o miejscu wykonania fotografii oraz pozwala na ich oznaczanie. Posiada również funkcję rozpoznawania twarzy oraz podstawowego retuszu, który można oczywiście cofnąć, jeśli uznamy, że końcowy efekt nie jest zadowalający.

ACDSee Pro

Największą zaletą programu jest generowanie podglądu obrazów aż w 100 formatach. ADCSee umożliwia przeglądanie, organizowanie, edycję oraz udostępnianie zdjęć. Jest to program dla bardziej zaawansowanych użytkowników, którzy używają plików RAW, choć równie dobrze może być wykorzystywany przez osoby mniej zaawansowane. ADCSee umożliwia również synchronizację zawartości różnych kolekcji oraz podstawowy retusz fotografii.

O czym jeszcze pomyśleć w czasie katalogowania zdjęć

W zależności od tego, jakim sprzętem wykonujemy zdjęcia, otrzymamy odmienny format plików. Warto zastanowić się, czy będziemy katalogowali wszystko, co zostało zapisane na karcie, czy zdecydujemy się tylko na surowe RAW-y lub gotowe JPG. Jeśli nie pamiętacie, czym charakteryzuje się ten format plików odsyłamy do wcześniejszego tekstu - Dlaczego RAWY? Czy gra jest warta świeczki? Jeśli nasz aparat wykonuje zapis fotografii tylko w jednym formacie, mamy oczywiście problem z głowy.

Pamiętajmy o tym, że JPG mają na ogół słabszą jakość, ale są jednocześnie o wiele lżejsze niż RAW-y. Z tego powodu łatwiej zapisać je w chmurze o ograniczonej pojemności, gdyż przykładowo 100 zdjęć będzie ważyło 300-500 Mb, a kilkaset plików RAW może ważyć nawet 1,5-2 Gb. Jeśli zapiszemy zdjęcia w trakcie obróbki do formatu PSD, będą ważyły jeszcze więcej. Niekiedy zapisuje się fotografie do formatu TIFF, jednak są one wtedy przeznaczone do profesjonalnego wydruku lub innych podobnych celów.

Fotografie wykonane aparatem cyfrowym posiadają również dodatkowe informacje, takie jak model aparatu, parametry ekspozycji, czułość czy czas otwarcia migawki. Są one niewidoczne na pierwszy rzut oka, jednak możemy pobrać odpowiedni program do odczytywania danych. W systemie Windows można je zobaczyć we właściwościach pliku - tam możemy dodatkowo opisać zdjęcie, jednak nie da się tego zrobić hurtowo bez programu do katalogowania.

Katalogowanie i przechowywanie sposobem na porządek

Nie ma się czemu dziwić - każdy z nas uwielbia robić zdjęcia, jednak ich katalogowanie, opisywanie i przechowywanie nastręcza nam kłopotów. Warto zadbać o systematyczność działań i wesprzeć się kilkoma programami - w końcu powstały one właśnie po to, by ułatwić nam życie. Zdjęcia są wspaniałą pamiątką na lata, jednak jeśli będzie w nich panował bałagan, jak odnajdziemy te, na których nam najbardziej zależy?